‘Havuzlar’ın kayıp şehitliği!..

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdürü Dr. Öğretim Üyesi Barış Borlat, HİBYA muhabirine yaptığı açıklamada, Çanakkale Muharebeleri’nin 25 Nisan 1915 tarihinden sonra amfibi harekata evrilmesi ve asker sayısının hızla yükselmesinin bölgedeki sağlık hizmetlerinin önemini de arttırmaya başladığını vurguladı.

Gelibolu Yarımadası’ndaki muharebe bölgelerinin 3 ana alana yayıldığını, bunların Seddülbahir, Arıburnu ve Anafartalar bölgesi olduğunu anlatan Borlat, sağlık hizmetlerinin de bu 3 bölgeye göre şekillendiğini dile getirdi.

Borlat, Anafartalar bölgesinin sağlık hizmetlerinin geri aktarma bölgesini Akbaş, Arıburnu bölgesinin Akbaş ve Ağadere, Seddülbahir bölgesinin ise Havuzlar ve Ağadere oluşturduğunu belirterek, ”Bu haliyle karşımıza 3 ana aktarma noktası çıkmaktadır.

Havuzlar, Ağadere ve Akbaş. Şunu iyi biliyoruz ki nerede ise bir kural haline gelen, her muharebe bölgesinin cephe gerisi bir şehitliği, yine her hastane ve sargı yeri bölgesi bir şehitliği barındırır. Bu gözle baktığımızda Ağadere ve Akbaş’ta birer tane şehitliğimiz ve defin bölgemiz var.

Diğer bir deyişle Çanakkale Muharebeleri esnasında hasta ve yaralıları aktarma sürecinde şehit olan askerlerimiz bu bölgelerde defnedilmiş ve şehitliklerimiz ortaya çıkmıştır.” bilgisini verdi.

”Peki Havuzlar’daki hastanemizin şehitliği nerededir ?” sorusunu soran Borlat, şöyle devam etti:

”Bugüne kadar buna ulaşılamamıştır. Üstelik buradaki hastanelerin yatak kapasitesi 5 bin kişiye ulaşmıştır. 5 bin yaralının tedavi edildiği, bu nokta üzerinden cephe gerisine aktarıldığı bir yerde büyük bir şehitliğimizin olmama ihtimali bulunmamaktadır.

Bu bir tahmin değildir. Askeri arşivin İstiklal Harbi belgelerine baktığımızda bu bölgede bir şehitliğin olduğu ve bunun bir bölümünün işgalciler tarafından tahrip edildiği görülmektedir.

‘Havuzlar karakol binası arkasında bulunan mezarlığın yüzde 75’i tahrip edilmiştir. Ayrıca burada bulunan şehit isimlerinin yazılı olduğu levha kaybolmuştur.’ şeklinde yansımıştır.

Tüm bu bilgi, belge ve tarihsel gelişim aşamaları göstermektedir ki Havuzlar bölgesinde Ağadere ve Akbaş gibi büyük bir defin alanımızın olması gerekmektedir.

Bugüne kadar yerinin tespitine dair çalışmalarımızda başarılı olamadık. Ancak umuyorum ki yakın zamanda bu bölgedeki şehitliğimizin de yerini tespit etmiş olacağız.”