Tahran'ın kuruyan çınar ağaçları bulundukları yerde sanat eserine dönüştürülüyor

TAHRAN (AA) – HAYDAR ŞAHİN – İran'ın başkenti Tahran'da kuruyan çınar ağaçları, kesilmek yerine sanatçılar tarafından bulundukları yerlerde birbirinden ilginç heykellere dönüştürülüyor.

Tahran Belediyesi Peyzaj Müdürlüğü, İranlı sanatçıları, Veliasr Caddesi'nde bulunan 88 kurumuş çınar ağacının sanat eserine dönüştürülmesi için başlatılan "Ağacistan" projesine katkı sunmaya davet etti.

Farklı alanlarda çalışma yapan birçok sanatçının belediyenin bu davetini değerlendirerek çalışmalarıyla destek olması sonucu başkentte renkli görüntüler oluştu.

İki tarafı ağaçlarla sarılı Veliasr Caddesi, 18 kilometrelik uzunluğuyla İran'ın en uzun caddesi olma özelliğine sahip.

Kuzey-güney yönünde ilerleyen cadde, kuzeydeki Tecriş Meydanı'ndan güneydeki Demiryolu Meydanı'na uzanıyor.

Turizm Bakanlığı, 2011'de ülkenin ulusal mirası listesine dahil edilen Veliasr Caddesi'ni küresel ölçekte de tescil ettirmek istiyor.

– Ağaçlar kuruyor

Caddenin her iki tarafında uzanan ve Tahran'ın önemli sembollerinden sayılan çınar ağaçlarının çeşitli nedenlerle kuruması üzüntü yarattı.

Çevreci aktivistler, Pehlevi döneminde bu ağaçların düzenli olarak sulanması için dere yataklarına ve su kanallarına dikildiğini, şimdilerde ise ağaçların bulunduğu alana asfalt ve moloz döküldüğünü dolayısıyla çimento nedeniyle suyun toprağa ve ağaç köklerine ulaşamadığını ileri sürüyor.

Çevreciler, yapılan metro hatları ve kazıların, ağaç köklerini topraktan mahrum bıraktığını bu nedenle de ağaçların kuruduğunu ifade ediyor.

Hastalık ve susuzluk gibi durumlar da ağaçların kuruma nedenleri arasında sayılıyor.

– Kuruyan ağaçlar sanat eserine dönüştürülüyor

Kesilen ağaçların yerine yenileri dikilse de belediye bu sefer farklı bir yönteme başvurup ağaçların yerinde kalmasını amaçlıyor.

Birer sanat eserine dönüştürülen çınar ağaçlarını görmek, caddeden geçen vatandaşlara bir görsel zevk sunarken ağaçların kuruması nedeniyle yaşanan üzüntüyü de bir nebze azaltıyor.

– "Ağacın kendisinden, gövdesinden ortaya bir şey çıkartılmalı"

Bu projeye katılan Merivanlı sanatçı L okman Pirhezeriyan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kurumuş ağaç gövdesini heykele dönüştürdüklerini anlattı.

Çocukluğundan beri resim, heykel ve güzel yazı sanatına ilgi duyduğunu ve Tahran Üniversitesi Resim Bölümü'nde yüksek lisansını tamamladığını aktaran Pirhezeriyan, mezuniyetinden hemen sonra, şehrin resim, duvar resimleri ve şehir heykelciliği projelerinde faaliyet göstermeye başladığını söyledi.

Pirhezeriyan, şimdiye kadar İran'ın farklı şehirlerinde 10'dan fazla heykel yaptığını belirterek, "Genelde heykel çalışmalarımda ahşap kullanıyorum. Fikrim, ağacın gövdesinde sanatımı göstermekti." dedi.

Ağaca metal ya da diğer malzemelerle eklemede bulunulmaması taraftarı olduğunu kaydeden Pirhezeriyan, "Ancak ağacın kendisinden, gövdesinden ortaya bir şey çıkartılmalı. Hem meydan okusun hem de şehrin güzelliğini arttırsın. Bundan dolayı iki ağacı seçtim; birine ağaçtan kopmaya çalışan kuş, diğerine dağlara ve doğaya doğru uçan kuş nakşettim." diye konuştu.

Pirhezeriyan, halkın tepkisinin çok olumlu olduğuna işaret ederek, "Vatandaşlar eserlerimizi görüyor, fotoğraf çekiyor, görüş belirtiyor. Bu da vatandaşla daha sıkı irtibat kurmamıza sebep oluyor ve sonraki işler için bize fikir veriyor." ifadelerini kullandı.

Pirhezeriyan ayrıca, yaparken kolunu kırdığını için eserini aslında tam olarak bitiremediğini de sözlerine ekledi.

– "Her esere farklı yorumlar yapılabilir"

Projeye katkı veren sanatçı Fariz Nasırşerif, "Tahran Belediyesi'nin bu projesine başvuru yaptım. Önerdiğim tasarım kabul edildi. Eserim, vatandaşın hoşuna gidecek ve zevk alacağı estetik kriterlerine uygun olarak tasarlandı. Aynı şekilde mevcut koşullara ve toplumun mevcut konumuna olan bakışımı da içeriyor." şeklinde konuştu.

Nasırşerif, eserinin sokakta sergilenmesi ve izleyicilerin bu konudaki görüşleriyle ilgili "Her halükarda her esere farklı yorumlar yapılabilir. Caddeden geçenler bizim hedef kitlemizdir ve farklı algılara sahip olabilirler, farklı çıkarımlar yapabilirler." dedi.

– Veliasr Caddesi'nin çınar ağaçları

İran'daki açık kaynaklara göre 1939 yılında caddede toplamda 18 bin çınar ağacı bulunuyordu. Tahran Belediye Başkanı Piruz Hanaçi, 2018'de yaptığı açıklamada, 3 bin ağacın kuruduğunu belirtmişti.

Bazı kaynaklar yeni dikilen ağaçlarla birlikte şehrin kuzeyini güneyine bağlayan caddenin her iki tarafını süsleyen 60 bin çınar ağacı ulunduğunu ileri sürüyor.